fot. Fotolia
Jak je rozpoznać?
Zwyrodnienie stawu śródręczno-garstkowego I lub śródręczno-czworobocznego (CMC I) jest dolegliwością ręki występująca powszechnie u osób ze skłonnościami do zwyrodnień stawowych.
Charakteryzuje się pojawianiem silnego bólu w pewnych ustawieniach kciuka i podczas wykonywania niektórych czynności, jak na przykład przekręcanie klucza, odkręcanie butelek czy słoików. W zaawansowanych postaciach dochodzi do podwichnięcia w stawie i jego niestabilności, dodatkowo potęgując dyskomfort i obniżając jakość życia.
Odsetek osób dotkniętych schorzeniem w populacji powyżej 65. roku życia przekracza 20%, co stanowi istotny problem nie tylko medyczny. Pierwsze objawy pojawiają się w postaci pobolewania w okolicy podstawy kciuka, zwłaszcza po bardziej intensywnej pracy. Zdarza się, że pierwszym objawem jest obrzęk i zaczerwienienie charakterystyczne dla zapalenia stawu. Zmiany cofają się i pojawiają po pewnym czasie , ale zwykle już w postaci dłużej utrzymującego się bólu, ograniczającego niektóre czynności. W bardzo zaawansowanych postaciach dochodzi do uszkodzenia torebki stawowej, destabilizacji stawu, podwichnięcia i szybkiej degradacji chrząstki stawowej.
Jak rozpoznać te dolegliwości?
Na każdym etapie choroby odpowiednia interwencja może przynieść złagodzenie dolegliwości. W rozpoznaniu istotna role grają badania rentgenowskie oraz ultrasonograficzne; na ich podstawie ocenia się stopień zaawansowania zmian i w zestawieniu z subiektywna ocena dolegliwości wyznacza postępowanie.
Zobacz też: Czym jest palec trzaskający?
Jak leczyć te schorzenia?
We wczesnym okresie często wystarcza okresowe przyjmowanie leków z grupy niesterydowych przeciwzapalnych oraz zabiegi rehabilitacyjne. Bardziej zaawansowane zmiany wymagają interwencji w zakresie samego stawu: płukania stawu, podawania leków dostawowych przeciwzapalnych i zastępujących maź stawową.
Kiedy pojawiają się zmiany strukturalne w postaci osteofitów czy nadżerek kostnych oraz niestabilność stawu, konieczna może być interwencja chirurga.
Wielu pacjentów stosuje rożnego rodzaju ortezy ochraniające kciuk, podpierające staw i ułatwiające codzienne funkcjonowanie. Trzeba jednak podkreślić, że przewlekłe unieruchamianie stawu może przyśpieszać dysfunkcję ręki, doprowadzając do trwałego ograniczenia ruchu w stawie, co jest znacznym ubytkiem funkcji.
Aby zmniejszyć ból i pozostawić zdolność chwytną kciuka, wymyślono różne sposoby chirurgiczne: użycie sztucznej przegrody izolującej powierzchnie kostne, by wyeliminować tarcie i związany z tym ból, usuniecie części kości tworzących staw i wypełnienie przestrzeni po ich usunięciu innymi tkankami, wreszcie usuniecie stawu i zastąpienie go stawem sztucznym – endoprotezą.
Każda z tych metod ma swoje zalety i wady i żadna nie jest uniwersalna. Warto podkreślić, że podjęcie leczenia na wcześniejszym etapie może dzięki drobnym zabiegom czy odpowiednim lekom oddalić znacznie w czasie konieczność większych zabiegów. Uważa się, że podawanie kwasu hialuronowego dostawowo oraz okresowa rehabilitacja skutecznie zmniejszają dolegliwości i poprawiają komfort życia.
Autor: dr n. med. Tomasz Matuszewski, Klinika Chirurgii Plastycznej i Chirurgii Ręki Model Med
Zobacz też: Stawy biodrowe niemowlaka
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
