Czym jest ACL?
ACL to skrót od nazwy łacińskiej więzadła krzyżowego przedniego. Jego uszkodzenie jest bardzo poważnym urazem, powodującym dużą dysfunkcję stawu kolanowego i jego niestabilność. Te z kolei wpływają na występowanie zmian zwyrodnieniowych. Więzadło to odpowiada również za propiocepcję w kolanie, czyli czucie głębokie.
Urazy prowadzące do zerwania więzadła kolana
Do urazu ACL dochodzi najczęściej z przyczyn mechanicznych (zazwyczaj kombinacja ruchów – zatrzymania się i nagłego skrętu). Może się to zdarzyć podczas biegu, gry w koszykówkę, lądowania po wyskoku. Uraz zazwyczaj jest leczony operacyjnie. Techniką artroskopową przeprowadzana jest rekonstrukcja więzadła.
Rehabilitacja po rekonstrukcji więzadła
Ma ona na celu przywrócenie ruchomości w operowanym stawie, a tym samym pozwala pomóc pacjentowi w powrocie do codziennych czynności. Zakres rehabilitacji i jej dokładny program zależą od wielu czynników. Wpływają na nie: wiek pacjenta, choroby współistniejące, czas między urazem a operacją oraz technika, jaką została wykonana rekonstrukcja. Dlatego ćwiczenia są indywidualnie dobierane do danego chorego.
W okresie przedoperacyjnym ważne jest zredukowanie bólu, wysięku i obrzęku w stawie, jak również poprawa jego ruchomości oraz praca nad poprawą siły mięśniowej i propicepcji. Chory w tym okresie może już uczyć się chodu o kulach.
Zobacz też: Czy skręcenie lub zwichnięcie stawu skokowego wymaga rehabilitacji?
Między 1 a 4 dobą po operacji istotne jest schładzanie stawu (worki z kostkami lodu, krioterapia), a także uniesienie kończyny. Zakres ćwiczeń obejmuje: ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda, mobilizację rzepki, rozciąganie tylnej grupy mięśni uda, elektrostymulację mięśni uda, naukę chodu o kulach, rehabilitację za pomocą szyny CMP.
Przykładowe ćwiczenia wykonywane podczas pierwszych dwóch tygodni to m.in.: unoszenie kończyny dolnej, odwodzenie kończyny dolnej, pompowanie stopą, dociskanie kolana, ślizganie pietą, ślizganie pietą w siadzie, zwis w pronacji. Zakres zgięcia nie przekracza 90° aż do 4 tygodni po operacji. Między 4 a 6 tygodniem zakres ruchomości zostaje zwiększony do 120°. Po 6. tygodniu osiąga się do 135°. Zajęcia w basenie odbywają się dopiero po 9. tygodniu.
Jeżeli rehabilitacja przebiega bez problemów, chory może powrócić do codziennej aktywności po upływie 3. miesięcy. Do przykładowych ćwiczeń, jakie są wykonywane w tym czasie należą np.: aerobik, pływanie, ćwiczenie mięśnia dwugłowego uda z obciążeniem, przysiady na jednej nodze, wyprost grzbietowy stopy, stawanie na palcach z obciążeniem. Do sportu można wrócić po pół roku.
Życie po rekonstrukcji…
Warto pamiętać o stosowaniu stabilizatorów lub ortezy.
Należy unikać: przesuwania przedmiotów operowaną nogą, zwrotów na tej nodze, kładzenia nogi operowanej na zdrową, siadania z luźno opadającym podudziem. Nie wolno zapominać o używaniu kul według zaleceń lekarza, prostowaniu i podnoszeniu nogi chorej z pomocą zdrowej i podpieraniu stopy.
Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego jest bardzo poważnym urazem. W powrocie do zdrowia i aktywności fizycznej, niezbędna jest odpowiednio prowadzona rehabilitacja.
Polecamy: Czym jest endoproteza stawu kolanowego?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
