Jak są zbudowane stawy?
Stawy są to ruchome połączenia kości. W każdym stawie znajdują się pokryte chrząstką powierzchnie stawowe (należące do kości), torebka stawowa i jama stawowa. Wypukłe powierzchnie stawowe nazywamy główką stawową, a wklęsłe – panewką. Torebka stawowa ma za zadanie odgraniczać staw od otoczenia i połączyć ze sobą elementy stawu. Składa się ona z zewnętrznej błony włóknistej i wewnętrznej błony maziowej wytwarzającej maź stawową. Maź stawowa odpowiada za minimalizowanie tarcia między powierzchniami stawowymi.
Oprócz stałych elementów, w niektórych stawach występują także elementy niestałe:
- Więzadła stawowe – zabezpieczają ruchy w stawach, wzmacniają torebkę stawową, utrzymują elementy stawu we właściwym położeniu.
- Kaletki maziowe – ułatwiają ślizganie się ścięgien i mięśni na zewnątrz stawu.
- Obrąbki stawowe – pogłębiają panewkę stawową.
- Krążki i łąkotki stawowe – działają jak amortyzatory dla powierzchni stawowych.
- Fałdy maziowe – wypełniają martwą przestrzeń stawu.
- Trzeszczki (np. rzepka) – zmieniają kierunek działania siły mięśnia.
Jakie wyróżniamy rodzaje stawów?
- Staw obrotowy – umożliwia ruchy obrotowe, np. stawy promieniowo- łokciowe.
- Staw zawiasowy – główka stawowa ma kształt bloczka, np. staw ramienno- łokciowy.
- Staw kłykciowy – główka stawowa ma kształt eliptyczny, np. staw promieniowo- nadgarstkowy.
- Staw śrubowy – umożliwia wykonywanie ruchów podobnych do wkręcania śruby.
- Staw siodełkowy – powierzchnie stawowe mają kształt siodła.
- Staw kulisty wolny – główka ma kształt kulisty, tkwi płytko w panewce, np. staw ramienny.
- Staw kulisty panewkowy – główka stawowa tkwi głęboko w panewce, np. staw biodrowy.
- Staw płaski – powierzchnie stawowe są płaskie, np. staw krzyżowo-biodrowy.
Zobacz też: Co powinniśmy wiedzieć o protezie kończyny dolnej?
Kiedy konieczna jest implantacja protezy stawu?
Implantacja protezy stawu, czyli endoprotezoplastyka, jest konieczna w zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej stawów. Choroba ta polega na upośledzeniu wytwarzania chrząstki stawowej w wyniku procesów biologicznych (np. w podeszłym wieku) i mechanicznych (np. u sportowców). Głównym objawem choroby jest ból i upośledzenie czynności ruchowej. Operację przeprowadza się wtedy, gdy środki przeciwbólowe nie przynoszą pożądanych efektów, a ból uniemożliwia codzienną aktywność fizyczną pacjenta. Endoprotezoplastykę stawu rozważa się także w niektórych przypadkach skomplikowanych złamań i w reumatyzmie. Zabieg ma na celu zlikwidowanie dolegliwości bólowych i przywrócenie sprawności chorego stawu.
Polecamy: Jak przebiega rehabilitacja pacjentów z protezą kończyny górnej?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
